Araçların güvenli sürüşünü etkileyen en önemli husus sağlam lastiklerdir. Otomobillerin zemin ile temasını sağlayan lastikler her zaman hayati önem taşımaktadır. Araçlarda kullanılan lastiklerin ömrü ne kadardır? Lastiklerin ömrü üretici firma ve kullanım durumuna göre değişmektedir. Araç kullanıcıları, lastiklerin durumu ve ömrü hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Lastik ömürleri, lastik ile yapılan km ve yıl olarak hesaplanır. Tek başına yıl ya da km bazlı hesaplama yapmak lastik ömrü için sağlıklı belirleme olmayacaktır.
Lastik Değişim Süreleri
Araçlarda kullanılan lastiklerin değişim süreleri, lastik üzerinde yapılan kontroller ile belirlenmektedir. Lastik değişim süreleri, lastik diş derinliğine ve lastik üzerinde meydana gelen çatlama gibi durumlara göre belirlenebilmektedir. Lastik diş derinliği 1.6 mm altına düştüğü zaman lastik yaşı ne olursa olsun değiştirilmesi gerekiyor. Lastik üreticileri, değişim işlemlerinin 3 mm altına indiği anda yapılmasını tavsiye ediyorlar. Araç lastikleri 5 yıl kullanıldıktan sonra mutlaka şu kontroller yaptırılmalıdır.
Fiziksel yapısı,
Aşınma durumu,
Diş derinliği,
Yol tutuşu,
Fren performansı,
Bu kontroller yapıldıktan sonra gerekli görülürse 5 yılsonunda lastik değişimleri yapılmalıdır.
Lastiklerin Raf ve Bekleme Ömrü Ne Kadardır?
Üretimi yapılan lastikler, kullanıcıya ulaştırılana kadar çeşitli depolarda uygun saklama koşullarında saklanmaktadır. Otomobil lastiklerinin raf ömrü 8 ile 10 yıl arası olarak belirleniyor. Raflarda 10 yıldan fazla bekleyen lastikler için üretici firmalar herhangi bir garanti vermemektedir.
Araçların yedek lastikleri hiç kullanılmamış olsa bile bekleme ömrü 10 yılı aşmışsa değiştirilmelidir. Kullanıcılar, lastiklerin görüntüsüne ve hasar olup olmadığına bakmaktadır. Uzmanlar ise raf ve bekleme ömrünü doldurmuş olan lastiklerin mutlaka değiştirilmesi gerektiğini belirtmektedir.
Araba Lastikleri Ne Kadar Kullanılmalıdır?
Lastik üretici firmalar, araba lastikleri üzerinde üretim tarihi bilgisini gösterirler. Araçlarda, lastiklerin güvenli bir şekilde kullanılabilmesi için üretim tarihinden itibaren 10 yıl bekleme ve kullanım ömrü belirleniyor. Lastik üzerinde yer alan üretim tarihi baz alınarak, 10 yıl sonra lastik yeni bile olsa değiştirilmelidir. Rafta 2 yıl bekleyen bir lastik, araçlara takıldıktan sonra 8 yıl kullanılabilecektir. Bu süre içerisinde, diş derinliği ve lastik hasarları kontrolleri yaptırılmalıdır. Araba lastikleri satın alırken, üzerindeki tarih bilgileri mutlaka kontrol edilmelidir.
Lastiklerin Ömrünün Bittiğinin Anlaşılması
Otomobil lastiklerinin ömrünün bittiği, yapılan kontroller ile anlaşılır. Normal şartlarda lastikler için 100 bin km ve 10 yıl süre ömür belirlenmektedir. Araçlar yol yaptıkça lastik diş derinliği seviyesi azalmaya başlayacaktır. Diş derinliği 1,6 mm seviyesine indiğinde o lastiğin ömrünün bittiği anlaşılır.
Diğer bir yöntem ise lastik üzerindeki tarih ile güncel tarih arasındaki süre 10 yıl ve daha fazla ise o lastiğin bekleme ve kullanım ömrü bitmiş demektir. Üretim tarihi üzerinden 10 yıl geçmiş lastikler iyi görünüyor olsa bile güvenlik açısından değiştirilmelidir.
Araba Lastiklerinde Meydana Gelen Çatlamalar
Araba lastikleri üretilirken, üzerine koruyucu katmanlar yapılır. Koruyucu katmanlar kullanıma bağlı olarak ya da kimyasallarla temizlenmesi sırasında hasar görerek soyulmaya başlayacaktır. Bu uygulamalar, lastiklerde çatlamalar meydana gelmesine neden olur. Lastiklerde meydana gelen çatlamaların yoğunluğu ya da çatlak derinlikleri, lastik için büyük risk oluşturacaktır. O lastiklerin kullanım ömrünün dolduğunu ve değiştirilmesi gerektiğini gösterir.
Yaz ve Kış Lastiği Ömrü
Araçlarda kullanılan lastikler, yaz lastiği, kış lastiği ya da dört mevsim lastiği olarak farklı özelliklere sahiptir. Kış lastikleri için 4 sezon kullanılması tavsiye ediliyor. Üretici firmalar tüm lastik türleri için raf bekleme ve kullanım ömrünü 10 yıl olarak belirlemiştir. Ancak dört mevsim lastikleri 70 bin km yol yaptıktan sonra kontrol edilmeli ve değiştirilmelidir. Araçların güvenli sürüşleri için 35 bin km’ye ulaşıldığında tüm lastikler mutlaka kontrol ettirilmelidir.
Lastiğin Üretim Tarihi Önemli midir?
Otomobil lastiklerinin, konfor sağlaması için kauçuk ve çeşitli katkı maddeleri katılarak yapıldığı bilinmektedir. Kullanılan malzeme türlerine göre yıpranma durumu azaltılmaya ve kullanım sırasında lastik sesinin oluşmamasına dikkat edilir. Lastiklerin üretim tarihleri, kullanım ömrünün belirlenmesi ve güvenlik açısından önemlidir.
Yeni lastik alınacağı zaman bile lastik üzerindeki tarihler, lastiğin kullanım ömrü hakkında bilgi vermektedir. Son yıllarda, lastiklerin üretim tarihleri, lastik üzerinde hafta yıl şeklinde yer almaya başlamıştır. DOT kısaltması ile DOT 1621 şeklinde gösterilir. Bu lastiğin 2021 yılı 16. Haftasında üretildiği anlamına gelir.
Lastik Ömrü Uzatılabilir mi?
Otomobil lastikleri mevsimsel şartlara göre üretilir ve lastikler sıcaklığa duyarlıdır. Yaz döneminde kullanılan lastikler, kış mevsiminde çeşitli tehlikelere yol açabilmektedir. Lastiklerin ömrünün uzatılabilmesi için lastik basınçlarının belirlenen aralıklarda tutulması gerekir. Düzenli olarak basınçların kontrol edilmesi ve aynı seviyede tutulması, lastik yıpranmalarını azaltacaktır.
Lastiklerin ömrünün uzatılabilmesi için şunlara dikkat edilmelidir;
Asfalt yollar tercih edilmeli,
Mevsimine uygun lastik kullanılmalı,
Lastik temizlemede kozmetik ürünler kullanılmamalı,
Fabrikanın önerdiği ebatlardaki lastikler kullanılmalı,
Araç kullanıcıları, bu hususlara dikkat ettiklerinde, araçlarındaki lastiklerin kullanım ömrünü tamamlayana kadar sorunsuz kullanabilecektir. Lastik basınçları kontrol edilmediğinde, düşük basınç nedeniyle lastikler dişlerle birlikte yan yüzeylerden yıpranmaya başlayacak bu lastiğin ömrünü kısaltacaktır.
Eski Tarihli Lastiklerin Kullanılması
Otomobillerinin lastiklerini değiştirmek isteyenler, daha ucuz lastik bulabilmek için eski tarihli lastik kullanmayı tercih etmektedir. Lastiklerin kullanım ömrü için farklı açıklamalara ulaşmak mümkündür. Lastiklerin kullanım ömrü 10 yıl olarak belirlenmiştir. Eski tarihli lastikler, bu kullanım ömrünü tamamlamamış ve herhangi bir yerinde hasar meydana gelmemiş ise kullanılmaya devam edilebilecektir.
10 yılını dolduran lastikler her ne kadar yeni gibi görünse de esnekliklerini yitirmeye başlayacaktır. Araçlar yüksek hızda giderken, lastik esnekliğine daha fazla ihtiyaç duyar. Eski lastikler esnekliklerini kaybedeceği için çeşitli sorunlara neden olabilir.