Araçların güvenli sürüşünü etkileyen en önemli husus sağlam lastiklerdir. Otomobillerin zemin ile temasını sağlayan lastikler her zaman hayati önem taşımaktadır. Araçlarda kullanılan lastiklerin ömrü ne kadardır? Lastiklerin ömrü üretici firma ve kullanım durumuna göre değişmektedir. Araç kullanıcıları, lastiklerin durumu ve ömrü hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Lastik ömürleri, lastik ile yapılan km ve yıl olarak hesaplanır. Tek başına yıl ya da km bazlı hesaplama yapmak lastik ömrü için sağlıklı belirleme olmayacaktır.
Lastik Değişim Süreleri
Araçlarda kullanılan lastiklerin değişim süreleri, lastik üzerinde yapılan kontroller ile belirlenmektedir. Lastik değişim süreleri, lastik diş derinliğine ve lastik üzerinde meydana gelen çatlama gibi durumlara göre belirlenebilmektedir. Lastik diş derinliği 1.6 mm altına düştüğü zaman lastik yaşı ne olursa olsun değiştirilmesi gerekiyor. Lastik üreticileri, değişim işlemlerinin 3 mm altına indiği anda yapılmasını tavsiye ediyorlar. Araç lastikleri 5 yıl kullanıldıktan sonra mutlaka şu kontroller yaptırılmalıdır.
Fiziksel yapısı,
Aşınma durumu,
Diş derinliği,
Yol tutuşu,
Fren performansı,
Bu kontroller yapıldıktan sonra gerekli görülürse 5 yılsonunda lastik değişimleri yapılmalıdır.
Lastiklerin Raf ve Bekleme Ömrü Ne Kadardır?
Üretimi yapılan lastikler, kullanıcıya ulaştırılana kadar çeşitli depolarda uygun saklama koşullarında saklanmaktadır. Otomobil lastiklerinin raf ömrü 8 ile 10 yıl arası olarak belirleniyor. Raflarda 10 yıldan fazla bekleyen lastikler için üretici firmalar herhangi bir garanti vermemektedir.
Araçların yedek lastikleri hiç kullanılmamış olsa bile bekleme ömrü 10 yılı aşmışsa değiştirilmelidir. Kullanıcılar, lastiklerin görüntüsüne ve hasar olup olmadığına bakmaktadır. Uzmanlar ise raf ve bekleme ömrünü doldurmuş olan lastiklerin mutlaka değiştirilmesi gerektiğini belirtmektedir.
Araba Lastikleri Ne Kadar Kullanılmalıdır?
Lastik üretici firmalar, araba lastikleri üzerinde üretim tarihi bilgisini gösterirler. Araçlarda, lastiklerin güvenli bir şekilde kullanılabilmesi için üretim tarihinden itibaren 10 yıl bekleme ve kullanım ömrü belirleniyor. Lastik üzerinde yer alan üretim tarihi baz alınarak, 10 yıl sonra lastik yeni bile olsa değiştirilmelidir. Rafta 2 yıl bekleyen bir lastik, araçlara takıldıktan sonra 8 yıl kullanılabilecektir. Bu süre içerisinde, diş derinliği ve lastik hasarları kontrolleri yaptırılmalıdır. Araba lastikleri satın alırken, üzerindeki tarih bilgileri mutlaka kontrol edilmelidir.
Lastiklerin Ömrünün Bittiğinin Anlaşılması
Otomobil lastiklerinin ömrünün bittiği, yapılan kontroller ile anlaşılır. Normal şartlarda lastikler için 100 bin km ve 10 yıl süre ömür belirlenmektedir. Araçlar yol yaptıkça lastik diş derinliği seviyesi azalmaya başlayacaktır. Diş derinliği 1,6 mm seviyesine indiğinde o lastiğin ömrünün bittiği anlaşılır.
Diğer bir yöntem ise lastik üzerindeki tarih ile güncel tarih arasındaki süre 10 yıl ve daha fazla ise o lastiğin bekleme ve kullanım ömrü bitmiş demektir. Üretim tarihi üzerinden 10 yıl geçmiş lastikler iyi görünüyor olsa bile güvenlik açısından değiştirilmelidir.
Araba Lastiklerinde Meydana Gelen Çatlamalar
Araba lastikleri üretilirken, üzerine koruyucu katmanlar yapılır. Koruyucu katmanlar kullanıma bağlı olarak ya da kimyasallarla temizlenmesi sırasında hasar görerek soyulmaya başlayacaktır. Bu uygulamalar, lastiklerde çatlamalar meydana gelmesine neden olur. Lastiklerde meydana gelen çatlamaların yoğunluğu ya da çatlak derinlikleri, lastik için büyük risk oluşturacaktır. O lastiklerin kullanım ömrünün dolduğunu ve değiştirilmesi gerektiğini gösterir.
Yaz ve Kış Lastiği Ömrü
Araçlarda kullanılan lastikler, yaz lastiği, kış lastiği ya da dört mevsim lastiği olarak farklı özelliklere sahiptir. Kış lastikleri için 4 sezon kullanılması tavsiye ediliyor. Üretici firmalar tüm lastik türleri için raf bekleme ve kullanım ömrünü 10 yıl olarak belirlemiştir. Ancak dört mevsim lastikleri 70 bin km yol yaptıktan sonra kontrol edilmeli ve değiştirilmelidir. Araçların güvenli sürüşleri için 35 bin km’ye ulaşıldığında tüm lastikler mutlaka kontrol ettirilmelidir.
Lastiğin Üretim Tarihi Önemli midir?
Otomobil lastiklerinin, konfor sağlaması için kauçuk ve çeşitli katkı maddeleri katılarak yapıldığı bilinmektedir. Kullanılan malzeme türlerine göre yıpranma durumu azaltılmaya ve kullanım sırasında lastik sesinin oluşmamasına dikkat edilir. Lastiklerin üretim tarihleri, kullanım ömrünün belirlenmesi ve güvenlik açısından önemlidir.
Yeni lastik alınacağı zaman bile lastik üzerindeki tarihler, lastiğin kullanım ömrü hakkında bilgi vermektedir. Son yıllarda, lastiklerin üretim tarihleri, lastik üzerinde hafta yıl şeklinde yer almaya başlamıştır. DOT kısaltması ile DOT 1621 şeklinde gösterilir. Bu lastiğin 2021 yılı 16. Haftasında üretildiği anlamına gelir.
Lastik Ömrü Uzatılabilir mi?
Otomobil lastikleri mevsimsel şartlara göre üretilir ve lastikler sıcaklığa duyarlıdır. Yaz döneminde kullanılan lastikler, kış mevsiminde çeşitli tehlikelere yol açabilmektedir. Lastiklerin ömrünün uzatılabilmesi için lastik basınçlarının belirlenen aralıklarda tutulması gerekir. Düzenli olarak basınçların kontrol edilmesi ve aynı seviyede tutulması, lastik yıpranmalarını azaltacaktır.
Lastiklerin ömrünün uzatılabilmesi için şunlara dikkat edilmelidir;
Asfalt yollar tercih edilmeli,
Mevsimine uygun lastik kullanılmalı,
Lastik temizlemede kozmetik ürünler kullanılmamalı,
Fabrikanın önerdiği ebatlardaki lastikler kullanılmalı,
Araç kullanıcıları, bu hususlara dikkat ettiklerinde, araçlarındaki lastiklerin kullanım ömrünü tamamlayana kadar sorunsuz kullanabilecektir. Lastik basınçları kontrol edilmediğinde, düşük basınç nedeniyle lastikler dişlerle birlikte yan yüzeylerden yıpranmaya başlayacak bu lastiğin ömrünü kısaltacaktır.
Eski Tarihli Lastiklerin Kullanılması
Otomobillerinin lastiklerini değiştirmek isteyenler, daha ucuz lastik bulabilmek için eski tarihli lastik kullanmayı tercih etmektedir. Lastiklerin kullanım ömrü için farklı açıklamalara ulaşmak mümkündür. Lastiklerin kullanım ömrü 10 yıl olarak belirlenmiştir. Eski tarihli lastikler, bu kullanım ömrünü tamamlamamış ve herhangi bir yerinde hasar meydana gelmemiş ise kullanılmaya devam edilebilecektir.
10 yılını dolduran lastikler her ne kadar yeni gibi görünse de esnekliklerini yitirmeye başlayacaktır. Araçlar yüksek hızda giderken, lastik esnekliğine daha fazla ihtiyaç duyar. Eski lastikler esnekliklerini kaybedeceği için çeşitli sorunlara neden olabilir.
Günlük hayatımızda önemli yer teşkil eden otomobillerde birçok parça mevcuttur. Bir aracın hareket etmesi, elektronik parçaların çalışması için elektriğe ihtiyaç duyulur. Bu elektrik araç çalışmadığı zamanlarda akü ile aracın çalıştığı zamanlarda ise şarj dinamosu adı verilen alternatör aracılığı ile sağlanır.
Alternatörün gücü direk olarak motordan alınır. Üretmiş olduğu elektrik ise yüksek voltajlıdır. Araçta bulunan bazı parçalar yüksek gelen bu voltajdan dolayı bağlı olduğunda arıza vermesi içten değildir. Alternatör tarafından üretilen elektriği kontrol eden sisteme konjektör adı verilir. Bu parça araç hızı arttığında akım ve voltajda dengeleme işlemini görür. Dolayı ile araçta arıza yaşanması önlenmiş olur.
Konjektör Nedir, Ne İşe Yarar?
Araçlar için önemli bir parça niteliğinde olan alternatör, üretilen elektriğin volt ve akım üzerinde dengeleme vazifesini görür. Araçların birçoğunda alternatör yören şarj dinamosu mevcuttur. Alternatörden üretilen elektrik tesisat bölümüne iletilir. İletim noktasında devreye giren konjektör ön plana çıkar. Sistemin belirli bir voltajda kalmasına olanak sağlar. Buji ve farları ve aküye elektriğin sağlanması konjektör aracığı ile gerçekleşmesinden dolayı araçlarda büyük bir öneme sahiptir. Akünün tükenmesini önleyerek araca sürekli ve düzenli olarak aktarılmasında önemli rol oynar.
Konjektör Arızası Neden Olur?
İnsan hayatı için önem arz eden araçların uzun süreli olarak ve sağlıklı bir şekilde hareket etmesi akü ile gerçekleşir. Dolayısı ile akünün her daim dolu olması önemlidir. Bunun gerçekleşmesi için üretilen elektrik ile birlikte elde edilen elektriğin akü ile desteklenmesi sağlanmalıdır.
Alternatör ile elde edilen elektrik volt ve akım ile kontrol altına alan parça konjektördür. Akünün sürekli olarak dolu olmasını sağlar. Şayet konjektör arızası mevcut ise araca elektrik gitmez. Elektrik ihtiyacı duyan tüm unsurlar işlevini görmez. Zamanla akünün bitmesi ile araç hareket etmez. Konjektör arızalarını yaşamak istemeyenler araçlarını periyodik olarak kontrolden geçirmeleri önemlidir.
Elektrik Konjektörü Arızası Nedenleri
Otomobillerde meydana gelen elektrik konjektör arızalarının birçok nedenleri mevcuttur.
Genellikle ortaya çıkan arıza nedenleri şöyle sıralanabilir;
(Korozyon) Paslanma ile ilgili sorunlar
Kabloların eskimesi
(Korozyon) Paslanma İle İlgili Sorunlar
Araç motorları her yerden hava almaktadır. Yaz aylarında aşırı sıcağı ve kış aylarında ise aşırı soğuklara maruz kalır. Sonuç olarak bu tür hava koşullarına bağlı olarak konpejtör zaman içerisinde paslanarak korozyona uğrar. Bu durum konjektörün çalışmasını önler.
Konjektör Kablolarının Eskimesi İle Oluşan Sorunlar
Kullanılan araçlarda mevsimsel olarak oluşan hava koşulları konjektöre gelen kabloların zaman içerisinde aşınmasına neden olabilir. Dış yüzeylerde oluşan yırtıklar kısa devreye neden olur. Bu durum otomobilde elektriğin kullanılmasını engeller.
Konjektör Arızası Belirtileri
Araçta meydana gelen konjektöre bağlı arızalar sonucunda araçtaki birçok parçayı da olumsuz olarak etkiler.
Belli başlı konjektör arızaları şunlardır;
Eğer araçta sürekli olarak far ve stop lambaları patlaması gerçekleşiyor ise
Araç çalıştırmada zorlanma yaşanıyor ise
Kızdırma bujilerinde sorun yaşanıyor ise
Otomatik şanzıman arızaları mevcut ise
Konjektör arızanın olduğu anlaşılmalı ve en yakın sürede sorunların çözümü için çözüm yolları üretilmelidir.
Motosiklet Konjektörleri Ne Şekilde Çalışır?
Motosikletlerde mevcut olan konjektörler, diğer konjektörler ile aynı paraleldedir. Düzenleyici ve dağıtıcı görevini üstlenirler. Araç içerisinde elektrik akımını ve bunun yanında volt ayarını motor devri arttıkça ayarlama seviyelerini değiştirmek sureti ile düzene sokar.
Ayarlanmış olan akım ve voltaj akü ile tesisata gönderilir. Bu sayede aracın çalışması sağlanmış olur. Konjektörler kolay takılma özelliğe sahiptirler, sağlamlığı motosikletlere göre biraz daha narindir. Dolayısı ile montaj işlemlerinde dikkatli davranılması yerinde davranış olur.
Motosiklet Konjektör Arızası Nedenleri
Motosiklet konjektörleri de zaman içerisinde arıza verebilir. Bu durum gerçekleştiğinde araç çalışmayabilir. Sorunun kaynağı bellidir. Konjektörün elektrik kablolarında oluşan yanma veya kopmalar neden olabilir. Bu durumda olan kablolarda elektrik geçemeyeceği için konjektör görevini yerine getiremez. Bir başka neden ise konjektörün eskimesi olabilir. Uzun süre kullanılmayan konjektör, görevini eskisi kadar yüksek bir verimlilik ile yapamayabilir. Bu tür sorunları her elektronik alette rastlanabilir.
Aracın haddinden fazla ısı üretmesi, konjektörü arızası olarak görülebilir. Radyatörün çalışmaması durumu, konjektörün ısınmasına hatta yanmasına neden teşkil edebilir. Konjektörden kaynaklanan bir sıkıntı olmasa bile bu parçanın yerinden oynaması yinede sıkıntı yaşatabilir. Parçayı yeniden yerine monte etmek sorunu ortadan kaldırır.
Motosiklet Konjektör Arızası Nasıl Anlaşılır?
Uzun zamandır kullanılan motorun çalışma kalitesi bu konuda arıza olup olmadığı hakkında bilgi verebilir. Uzun süre marşa basmak konjektör arızası olduğunu gösterir. Marşa basılmasına rağmen hiç çalışmama söz konusu ise yine konjektör arızası olarak algılanmalıdır. Motorun bir anda durması aynı arızanın mevcut olduğunu ifade eder. Aracın çalışma prensiplerinde uymaması konjektör sorunu olduğunu gösterir.
Konjektör Arızası Tespiti Nasıl Yapılır?
Araçlarda meydana gelen arızanın konjektörden kaynaklandığının belirlenmesi için avometre kullanılır. Bu alet ile akünün almış olduğu enerji ölçülür. Aletin araca bağlanması ile arabanın çalıştırılması sağlandığında ölçüm yapılır. Akünün almış olduğu enerji değeri normal değerlerin altında kalıyor ise, bu konjektörün gerekli olan enerjiyi aküye iletmediğinin işaretidir. Bu sayede konjektör nedeni ile ortaya çıkan arıza tesbit edilir.
Konjektör Kalitesi Önemli Mi?
Konjektörler küçük yapıya sahip ve önemsiz gibi görünen parçalar olsa bile araçlardan verim almak ve aracı çalıştırmak için önem arz eden parçadır. Parça değişimi yapıldığında kaliteli parçanın takılması mantıklıdır. Kaliteli parça kullanılmadığı zaman konjektör ile ilgili arıza yaşaması mümkündür.
Kaliteli parçalar diğerlerine nazaran pahalı olsalar da sorun çıkarmadıkları için uzun ömürlü olmaları farkı ortadan kaldırır. Kalitesiz parça kullanımı sürekli olarak parça değimini tetikler. Bu durumda pahalıya mal olur.
Motor yağı, metal parçaların birbirlerine sürtünmelerini ve bu parçaların aşınmalarını engeller. Motor yağının içerisinde çeşitli katkı maddeleri bulunmaktadır. İşte bu katkı maddeleri sayesinde aşınmaya ve sürtünmeye engel olur. Bu sebepten ötürü motor yağı önemli bir vazife görmektedir.
Motor yağı kullanılmadığında motora ait tüm parçalar kısa süre içerisinde bozulmaya mahkumdur. Motor yağı olmadan kullanılan motorda oldukça büyük zararlar meydana gelir. Aracınızın sorunsuz bir şekilde çalışmasını istiyorsanız, mutlaka motor yağı kullanmanız gerekir. Ancak piyasada birçok motor yağı çeşidi bulunmaktadır. Bu yağlar arasında en doğrusunu ve en kalitelisini tercih etmek büyük öneme taşır. Peki motor yağı alırken nelere dikkat etmek gerekir?
Motor Yağı Alırken Bakılması Gereken Kriterler
Motor yağı alırken şu kriterlere bakmanız gerekir:
Yağın orijinalliği
Araç üreticilerinin önerisi
Marka motor yağları
Dolum tarihi
Araç özelliği
Yakıt türü
Motor hacmi
Gibi kriterlere dikkat ederek motor yağı almalısınız. Bu kriterlerin her biri ayrı bir öneme sahiptir. İyi ve kaliteli bir motor yağı alabilmek için bu kriterler her zaman dikkate alınmalıdır.
Yağın Orijinal Olmasına Dikkat Edin
Motor yağı çeşitlerinin sayısı oldukça fazladır. Bu nedenle orijinal olmayan motor yağları da bulunmaktadır. Sahte yağların piyasada bulunması, orijinal-sahte ayrımı yapılmasına neden olmuştur. Motor yağı alırken dikkat etmeniz gereken temel hususlardan biri yağın orijinalliğidir. Eğer sahte bir motor yağı alırsanız, motorunuz uzun vade içerisinde bozulmaya yüz tutar. Bundan dolayı yağın orijinalliği çok önemlidir. Kapağı açılan motor yağlarını almamalısınız. Ucuz diye açık bir şekilde satılan motor yağlarını aracınıza koymamalısınız.
Araç Üreticilerinin Önerdiği Motor Yağlarını Alın
Bazı araç üreticileri, araçları için uygun gördükleri motor yağını sizlere önerirler. Böylece araç sahiplerinin doğru bir motor yağı almalarına yardımcı olurlar. Araç sahipleri, vizikozite konusunda sorun yaşamamak için üreticilere kulak vermelidirler. Motor yağının yanlış kullanılması, aracın ömrünü kısaltan en temel sebeplerden biridir.
Bilinmeyen Bir Markadan Motor Yağı Almamaya Çalışın
Piyasada birden fazla motor yağı markası bulunmaktadır. Ancak bu markaların bir kısmı güvenilir değildir. Bazı üreticiler, sahte ya da içerisinde farklı maddeler bulunduran motor yağı satmaktadırlar. Ama motor yağı konusunda oldukça profesyonel olan markalar bulunmaktadır. Bu markaların hangileri olduğunu bilirseniz, doğru bir motor yağı alabilirsiniz. Özellikle de internet üzerinden de motor yağı satışı yapılmaktadır.
Bu gibi online alışverişlerde daha dikkatli tercihler yapmanız gerekir. Markanın tanınan bir isim olması önemlidir. Bazı üreticiler, sahte motor yağlarını ellerinden çıkarmak için düşük fiyat verirler. Araç sahipleri, sırf ucuz diye bu yağları alırlar. Ancak ne yazık ki bu aldatmaca araç motorunun bozulmasına neden olabilir. Bu yüzden bilinen markaların motor yağına yüksek ücret vermekten çekinmeyin.
Dolum Tarihine Bakın
Motor yağları, kolay bir bozulum içermeyen maddeleri barındırır. Bu nedenle son kullanma tarihi bulundurmaz. Ancak motor yağının dolum tarihi önemlidir. Motor yağı alırken dolum tarihine bakmak gerekir. Yağdan maksimum verim alabilmek için dolum tarihi önemlidir. Eğer motor yağı, 1 yıldan önce doldurulmuşsa o motor yağını almamalısınız. Doluma en fazla 1 yıl olmuş olması yeterlidir. Motor yağı verimi için dolum tarihini de göz ardı etmemek gerekir.
Motor Yağının Değerlerine Bakın
Motor yağı alırken motor yağının değerlerine de bakmanız gerekir. Normal ve uygun görülen değerlere sahip olan motor yağını almalısınız. Bu değerler hakkında bir bilginiz yoksa motor yağında uzman olan kişilerden yardım alabilirsiniz. Değerlerin normalden düşük olması, motorunuzun oldukça kısa sürede bozulmasına neden olur. Bu sebepten dolayı motor yağı değerlerine bakmayı asla ihmal etmeyin.
Araç Özelliğinizi Dikkate Alın
Her araç, aynı motor yağını kullanmak zorunda değildir. Aracın özelliği, hangi motor yağını kullanacağınızı belirler. Bu nedenle aracınızın özelliğini iyi bilmelisiniz. Araç özelliklerine en uygun olan motor yağını almalısınız. Her aracın özellikleri aynı değildir. Bu nedenle başka bir aracın kullandığı motor yağını kullanmamanız normaldir.
Yakıt Türünü Dikkat Almalısınız
Mazot, benzin ya da gaz ile çalışan araçlar vardır. Bu yakıt türlerinden hangisini kullanıyorsanız, ona göre motor yağı almalısınız. Hangi yakıt türüne hangi motor yağını alacağınızı uzman kişilerden öğrenebilirsiniz. Eğer bu konuda bir bilinmezlik yaşıyorsanız, motor yağı alırken üreticiye de danışabilirsiniz. Yakıt türüne uygun olmayan motor yağları, aracınızda birtakım hasarlar yaratabilir. Bundan dolayı uzmanlar, motor yağı alırken yakıt türüne de bakılması gerektiğini söylerler.
Motorun Hacmine Bakılmalı
Motor hacmi, motor yağına uygun olmalıdır. Bu sebepten ötürü motor yağınızı ona göre almalısınız. Motor yağı almadan önce motorunuzun hacmini bilmeniz gerekir. Hacme en uygun olan motor yağını almaya dikkat etmeniz gerekir.
Motor Yapısına Bakılmalı
Her aracın motor yapısı aynı değildir. Motor yağı almadan önce motor yapınızı kontrol etmeniz ve motor yapınız hakkında bilgi sahibi olmanız gerekir. Motor yapısını tespit ettikten sonra motor yağı alabilirsiniz. Bazı motor yağları özel motor yapılarına göre üretilmektedir. Bu ayrımı yapabilirseniz, motorunuza özel olan motor yağını bulabilirsiniz.
Düzenli Kullanılan Motor Yağı Alınmalı
Daha önceden kullandığınız bir motor yağı varsa yine o motor yağından almanız gerekir. Aracınız için en uygun motor yağını bulduktan sonra sürekli o yağı kullanmaya dikkat edin. Böylece motorunuzun alışkın olduğu bir yağı kullanmak hem size hem de motora kolaylık sağlar.
Motor yağı alırken dikkat etmeniz gereken her şey yukarıda verilmiştir. Bu hususlara bakarak motor yağı seçmeniz gerekir. Rasgele bir motor yağı almanın size hiçbir faydası olmaz. Aksine motor yapınıza önemli zararlar verir.